-
اصالت وجودوحرکت وجودی
دوشنبه 4 مهرماه سال 1384 19:28
اصالت وجود و حرکت وجودی چیست و چه فرقی باهم دارند؟ هر فردی که در پی شناخت اشیا باشد ، از آن دو چیز مىفهمد، یکى هستى آن واقعیت و شىء و دیگرى چیستى آن واقعیت و شىء که در اصطلاح به هستى، وجود و به چیستى ماهیت گویند. مثلاً وقتى که به یک انسانى برمىخوریم، از آن دو چیز مىفهمیم. یکى چیستى و ماهیت انسانى او دیگرى به هستى...
-
اشتراک لفظی و معنوی وجود
دوشنبه 4 مهرماه سال 1384 19:05
آیا وجود به معناى واحدى بر همه موجودات حمل مىشود و به اصطلاح مشترک معنوى استیا اینکه داراى معانى متعددى مىباشد و از قبیل مشترکات لفظى است؟ منشا این بحث از آن جا است که گروهى از متکلمین پنداشتهاند که وجود را به معنایى که به مخلوقات نسبت داده مىشود نمىتوان به خداى متعال نسبت داد از این روى بعضى گفتهاند که وجود به...
-
تفاوت قضایای حقوقی و اخلاقی
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 14:00
تفاوت بین قضایاى حقوقى و اخلاقى چیست؟ بین این دو دسته از قضایا تفاوتهاى متعددى وجود دارد که باید در فلسفه اخلاق و حقوق مورد بررسى قرار گیرد و ما در اینجا تنها به یکى از آنها که به نظر ما مهمترین و اساسىترین فرق بین این دو دسته از قضایاى عملى است اشاره مىکنیم و آن تفاوت در اهداف است . چنان که مىدانیم هدف اصلى حقوق...
-
ملاک صدق و کذب در قضایای ارزشی
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 13:56
ملاک صدق و کذب در قضایاى ارزشى چیست؟ قضایاى اخلاقى و حقوقى به دو صورت بیان مىشود صورت اول براى حکایت از ثبوت قاعده خاصى در نظام ویژهاى است چنانکه گفته مىشود دروغ گفتن براى اصلاح ذات البین در اسلام جایز استیا بریدن دست دزد در اسلام واجب است و هنگامى که فقیه یا حقوقدان مسلمانى بخواهد چنین احکامى را بیان کند نیازى به...
-
ویژگى شناختهاى اخلاقى و حقوقى
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 13:45
ویژگى شناختهاى اخلاقى و حقوقى چیست؟ شناختهاى اخلاقى و حقوقى که گاهى به نام معرفتهاى ارزشى نامیده مىشوند داراى ویژگیهایى هستند که مىتوان آنها را به دو دسته کلى تقسیم کرد یک دسته ویژگیهاى مربوط به مفاهیم تصورى خاصى است که عبارات اخلاقى و حقوقى از آنها تشکیل مىیابند و دسته دیگر مربوط به شکل و هیئت عبارات ارزشى...
-
نقش عقل و حس در تصورات
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 13:38
نقش عقل و حس در تصورات چیست؟ فلاسفه غربى در مقام تبیین پیدایش تصورات بر دو دسته تقسیم مىشوند یک دسته معتقدند که عقل خود به خود یک سلسله از مفاهیم را درک مىکند بدون اینکه نیازى به حس داشته باشد چنانکه دکارت درباره مفاهیم خدا و نفس از امور غیر مادى و درباره امتداد و شکل از امور مادى معتقد بود و اینگونه صفات مادیات را...
-
اقسام مفاهیم کلی
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 13:31
اقسام مفاهیم کلی را شرح دهید؟ مفاهیم کلى که در علوم عقلى از آنها استفاده مىشود به سه دسته تقسیم مىگردند: مفاهیم ماهوى یا معقولات اولى مانند مفهوم انسان و مفهوم سفیدى و مفاهیم فلسفى یا معقولات ثانیه فلسفى مانند مفهوم علت و مفهوم معلول و مفاهیم منطقى یا معقولات ثانیه منطقى مانند مفهوم عکس مستوى و مفهوم عکس نقیض ....
-
مراتب علم حضوری
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:26
مراتب علم حضورى را بیان کنید؟ همه علم هاى حضورى از نظر شدت و ضعف یکسان نیستند بلکه گاهى علم حضورى از قوت و شدت کافى برخوردار است و به صورت آگاهانه تحقق مىیابد ولى گاهى هم بصورت ضعیف و کمرنگى حاصل مىشود و به صورت نیمه آگاهانه و حتى ناآگاهانه در مىآید . اختلاف مراتب علم حضورى گاهى معلول اختلاف مراتب وجود شخص درک...
-
[ بدون عنوان ]
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:24
معنای همراهى علم حصولى با علم حضورى چیست؟ ذهن همواره مانند دستگاه خودکارى از یافتههاى حضورى عکس بردارى مىکند و صورتها یا مفاهیم خاصى را از آن ها مىگیرد سپس به تجزیه و تحلیلها و تعبیر و تفسیرهایى درباره آنها مىپردازد مثلا هنگامى که دچار ترس مىشویم ذهن ما از حالت ترس عکسى مىگیرد که بعد از رفع شدن آن حالت مىتواند...
-
خطاناپذیری علم حضوری
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:19
راز خطا ناپذیرى علم حضورى چیست؟ با توجه به توضیحى که درباره علم حضورى و علم حصولى و فرق آنها داده شد معلوم مىشود که چرا علم به نفس و علم به حالات نفسانى و همچنین سایر علوم حضورى اساسا خطا ناپذیرند زیرا در این موارد خود واقعیت عینى مورد شهود قرار مىگیرد به خلاف موارد علم حصولى که صورتها و مفاهیم ذهنى نقش میانجى را...
-
نخستین تقسیم علم
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:17
نخستین تقسیم علم از نظر فلسفی توضیح دهید؟ نخستین تقسیمى که مىتوان براى علم و شناخت در نظر گرفت این است که علم یا بدون واسطه به ذات معلوم تعلق مىگیرد و وجود واقعى و عینى معلوم براى عالم و شخص درک کننده منکشف مىگردد و یا وجود خارجى آن مورد شهود و آگاهى عالم قرار نمىگیرد بلکه شخص از راه چیزى که نمایانگر معلوم مىباشد...
-
تفاوت ادراک های انسان
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:14
چه فرق اساسى بین انواع ادراکات انسان وجود دارد به طورى که بعضى از آنها خطا ناپذیر و غیر قابل تشکیک هستند و بعضى خطا بردار و قابل شک و تردید و چگونه باید این دو نوع را از یکدیگر تشخیص داد؟ بعضى از شناختها و ادراکات به هیچ وجه قابل شک و تردید نیست و حتى دلیلى که شکگرایان براى توجیه نظریه انحرافى خودشان مبنى بر انکار...
-
نیاز فلسفه به شناخت شناسی
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 12:04
کیفیت نیاز فلسفه به شناختشناسى را بیان کنید؟ با توجه به مفهوم وسیع شناخت که شامل هر نوع آگاهى و ادراکى مىشود مسائل فراوانى را مىتوان در بخش شناختشناسى مطرح کرد که برخى از آنها رسما در این علم عنوان نمىشود مانند بحث درباره حقیقت وحى و الهام و انواع مکاشفات و مشاهدات عرفانى اما مسائلى که معمولا در این شاخه از فلسفه...
-
نقش عقل و حس در تصدیقات
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 11:56
نقش حس و عقل در تصدیقات چیست؟ پیش از آنکه به بحث درباره نقش حس و عقل در تصدیقات بپردازیم لازم است نکاتى را پیرامون تصدیقات و قضایا گوشزد کنیم نکاتى که مربوط به علم منطق است و ما در اینجا به اندازه نیاز بحث آنها را با اختصار بیان خواهیم کرد : (1 هر تصورى فقط شانیت نشان دادن ماوراء خود را دارد یعنى هیچگاه تصور یک امر...
-
گرایش پوزیتویسم و نقد آن
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 11:42
گرایش پوزیتویسم را توضیح و نقد وبرسی کنید؟ بسیارى از اندیشمندان غربى اساسا وجود تصورات کلى را انکار کردهاند و طبعا نیروى درک کننده ویژهاى براى آنها بنام عقل را نیز نمىپذیرند در عصر حاضر پوزیتویستها همین مشرب را اتخاذ کردهاند بلکه پا را فراتر نهاده ادراک حقیقى را منحصر در ادراک حسى دانستهاند ادراکى که در اثر تماس...
-
جایگاه علم حصولی
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 11:34
جایگاه علم حصولی در فلسفه اسلامی را بیان کنید؟ قبلا گفتیم که علم حضورى یافتن خود واقعیت عینى است و از این روى شک و شبههاى در آن راه ندارد ولى مىدانیم که دایره علم حضورى محدود است و به تنهایى نمىتواند مشکل شناختشناسى را حل کند و اگر راهى براى باز شناسى حقایق در میان علوم حصولى نداشته باشیم نمىتوانیم منطقا هیچ...
-
ارزش شناخت از نظر فیلسوف
یکشنبه 3 مهرماه سال 1384 11:24
ارزش شناخت از نظر فلسفه چیست؟ مسئله اصلى شناختشناسى این است که آیا انسان توان کشف حقایق و اطلاع بر واقعیات را دارد یا نه و اگر دارد از چه راهى مىتواند به آنها برسد و معیار بازشناسى حقایق از پندارهاى نادرست و مخالف با واقع چیست و به دیگر سخن محور اصلى مباحثشناختشناسى را مسئله ارزش شناخت تشکیل مىدهد و سایر مسائل از...
-
اهمیت شناخت شناسی
شنبه 2 مهرماه سال 1384 19:02
قدری راجع به اهمیت شناخت شناسی در فلسفه توضیح دهید؟ براى انسان به عنوان یک موجود آگاه که فعالیتهایش از آگاهى نشات مىگیرد یک سلسله مسائل بنیادى مطرح است که تغافل و شانه خالى کردن از تلاش براى یافتن پاسخهاى صحیح آنها او را از مرز انسانیتخارج کرده به چارپایان ملحق مىسازد و باقى ماندن در حال شک و دودلى علاوه بر اینکه...
-
ارتباط فلسفه با سایر علوم
شنبه 2 مهرماه سال 1384 12:55
ارتبا ط فلسفه با سایر علوم را بیان کنید؟ علوم به معناى مجموعههایى از مسائل متناسب هر چند با معیارهاى مختلفى از قبیل موضوعات اهداف و روشهاى تحقیق از یکدیگر جدا و متمایز مىشوند ولى در عین حال ارتباطاتى میان آنها وجود دارد و هر کدام مىتوانند تا حدودى به حل مسائل علم دیگر کمک کنند و غالبا اصول موضوعه هر علمى در علم...
-
ماهیت مسائل فلسفی
شنبه 2 مهرماه سال 1384 12:46
ماهیت مسائل فلسفى را توضیح دهید؟ علم فلسفه از احوال کلى وجود بحث مىکند ولى این مقدار کافى نیست که به ماهیت مسائل فلسفى پى ببریم . البته شناخت دقیق این مسائل هنگامى حاصل مىشود که عملا به بررسى تفصیلى آنها بپردازیم و طبعا هر چه بیشتر در اعماق آنها غور کنیم و احاطه بیشترى پیدا نماییم حقیقت آنها را بهتر در خواهیم یافت...
-
روش تحقیق در مسائل فلسفی
شنبه 2 مهرماه سال 1384 12:37
روش تحقیق در مسائل فلسفی چیست؟ مسائل فلسفى را باید با روش تعقلى مورد بررسى قرار داد و روش تجربى در این زمینه کارآیى ندارد ولى کسانى که کمابیش تحت تاثیر اندیشههاى پوزیتویستى واقع شدهاند چنین مىپندارند که این ویژگى مایه نقص و کم بهایى اندیشههاى فلسفى مىشود به گمان اینکه روش تجربى تنها روش علمى و یقین آور است و با...
-
معنای اصطلاحی علم و فلسفه
شنبه 2 مهرماه سال 1384 12:26
معنای اصطلاحی علم و فلسفه را توضیح دهید؟ واژه فلسفه از آغاز به صورت اسم عامى بر همه علوم حقیقى (غیر قراردادى) اطلاق مىشد و در قرون وسطى قلمرو فلسفه وسعت یافت و بعضى از علوم قراردادى مانند ادبیات و معانى و بیان را در بر گرفت و پوزیتویسم شناخت علمى را در مقابل شناخت فلسفى و متافیزیکى قرار مىدهد و تنها علوم تجربى را...
-
تفاوت علم کلام وفلسفه چیست؟
پنجشنبه 31 شهریورماه سال 1384 09:59
برای بیان تفاوت علم کلام با فلسفه نخست باید بنگریم که "کلام" و "فلسفه" به چه معنا است، سپس در مقایسه بین معنای آن دو واژه، به تفاوت های موجود پی ببریم. معنای علم کلام: علم کلام علم به قواعد و مسائلی است که نتیجه اش توانایی بر اثبات اصول دین و دفع شبهات با دلیل و برهان و تطبیق آنها با قواعد عقلی است. شهید مطهری...
-
هرمنوتیک به چه معنا است، و در چه حوزه هایی مطرح می شود؟
چهارشنبه 19 اسفندماه سال 1383 18:25
جواب: الف) واژه شناسی هرمنوتیک: واژة «هرمونوتیک» از یونان باستان به طور متفرق تداول و رواج داشته است. ارسطو از این لفظ برای نام گذاری بخشی از کتاب ارغنون که در باب منطق قضایا است، استفاده کرده و آن قسمت را «پاری ارمنیاس» به معنای «در باب تفسیر» نامید. وی در این اثر بیان نمود که قضیه چگونه باید تشکیل شود تا نتیجه درست...
-
منظور ازوارد شدن مفهوم در ذهن چیست؟
جمعه 14 اسفندماه سال 1383 17:24
در تصور مفهوم، صورت وارد ذهن مىشود. آیا منظور صورتى است که مقابل ماده است؟ جواب: در تعریف علم گفتهاند: العلم هو الصوره الحاصله من الشى عند العقل؛ علم عبارت است از صورتى که از شىء نزد عقل و قوه مدرکه حاصل مىشود، مانند علم به فلان شخص یا به حیوان و مثلث و کره و فلز و این که زمین کروى است. (1) مقصود از »صورت« که در...
-
قضیه »انسان انسان است« چه نوع قضیهاى است؟ چرا؟
جمعه 14 اسفندماه سال 1383 17:19
حمل در قضیه حملیه بر دو قسم است: یکى حمل اولى ذاتى، و دیگرى حمل شایع صناعى. حمل اولى ذاتى آن است که در آن موضوع و محمول هم به حسب وجود خارجى و هم به حسب مفهوم ذهنى (به حسب مفهوم و مصداق) یکى هستند؛ یعنى موضوع و محمول از هر جهت عین هم اند، مانند »انسان انسان است« و »درخت درخت است« و »انسان بشر است«. این نوع حمل، مفید...
-
بین »اصالت وجود« و »جعل وجود« چه فرقى است؟
جمعه 14 اسفندماه سال 1383 17:10
مرحوم آملى مىفرماید: مسئله اصالت وجود: با اصالت وجود در جعل مغایر است گر چه این دو بحث تلازم در صدق دارند زیرا کسى که به اصالت وجود قائل است، به مجعول بودن وجود نیز معتقد است و کسى که مىگوید مجعول بالاصاله وجود است، به اصالت وجود معتقد باشد، یعنى بگوید آن چهدر خارج حقیقت دارد وجود است نه ماهیت ولى به اصالت جعل وجود...
-
نفس با روح چه فرقى دارد؟
جمعه 14 اسفندماه سال 1383 17:07
در لغت، نفس با روح به یک معنا گرفته شده، ولى براى آن دو معانى دیگرى گفتهاند. نفس به معانى: روح، چشم زخم، خون، جسم (بدن)، شخص انسان، عظمت و مردانگى آمده است.(1) روح به معانى: وسیله حیات و زنده ماندن، نفس، لطیف، وحى، ملاک، حکم اللَّه و روح القدس آمده است. (2) ابوعلى سینا گوید: خداوند مردم را از گرد آمدن سه چیز آفرید:...
-
سوفیسم و ایده آلیسم چیست ؟
جمعه 14 اسفندماه سال 1383 17:04
طبق اصطلاح امروز سوفیسم مرادف با ایده آلیسم است . مسلک ایده آلیسم معتقد است جهان خارج از ذهن و تصورات انسان وجود ندارد و هر چه انسان تصور مى کند فقط در ذهن موجود است و وجود خارجى نداردو جهان خارج را هیچ در هیچ مى داند. این مکتب چون وجود خارجى اشیاء را (که بدیهى هستند) انکار مى کند درمقابل رئالیسم که به معناى اصالت...
-
دعوت از تمام پژوهشگران
جمعه 23 بهمنماه سال 1383 16:21
سلام در این وبلاگ سعی داریم سوالات فلسفی که در جامعه کنونی ما مطرح است واذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است پاسخ گوییم. از تمام دوستان علاقه مند به مباحث فلسفی درخواست می کنیم سوالات فلسفی خود را با ما در میان بگذارند تا در حد دانش خود به آن پاسخ دهیم.