راز خطا ناپذیرى علم حضورى چیست؟ با توجه به توضیحى که درباره علم حضورى و علم حصولى و فرق آنها داده شد معلوم مىشود که چرا علم به نفس و علم به حالات نفسانى و همچنین سایر علوم حضورى اساسا خطا ناپذیرند زیرا در این موارد خود واقعیت عینى مورد شهود قرار مىگیرد به خلاف موارد علم حصولى که صورتها و مفاهیم ذهنى نقش میانجى را ایفاء مىکنند و ممکن است مطابقت کامل با اشیاء و اشخاص خارجى نداشته باشند . به دیگر سخن خطاى در ادراک در صورتى قابل تصور است که بین شخص درک کننده و ذات درک شونده واسطهاى در کار باشد و آگاهى به وسیله آن تحقق یابد در چنین صورتى جاى این سؤال هست که این صورت یا مفهومى که بین درک کننده و درک شونده واسطه شده و نقش نمایانگرى از درک شونده را ایفاء مىکند آیا دقیقا درک شونده را نشان مىدهد و کاملا با آن مطابقت دارد یا نه و تا ثابت نشود که این صورت و مفهوم دقیقا مطابق با ذات درک شونده هستیقین به صحت ادراک حاصل نمىشود اما در صورتى که شىء یا شخص درک شونده با وجود عینى خودش و بدون هیچ واسطهاى نزد درک کننده حاضر باشد و یا با آن وحدت یا اتحادى داشته باشد دیگر جاى فرض خطا نیست و نمىتوان سؤال کرد که آیا علم با معلوم مطابقت دارد یا نه زیرا در این صورت علم عین معلوم است . ضمنا معناى صحت و حقیقت بودن و متقابلا معناى خطا بودن ادراک روشن شد یعنى حقیقت عبارت است از ادراکى که مطابق با واقع باشد و کاملا آن را منکشف سازد و خطا عبارت است از اعتقادى که مطابق با واقع نباشد |